Od rodzaju gleby zależy, jakie rośliny będzie można siać czy sadzić w ogrodzie i z powodzeniem je uprawiać; należy także pamiętać o warunkach klimatycznych i atmosferycznych. Większość gleb nadaje się do uprawy większości roślin. Jakość gleby zależy od jej struktury, którą zawsze można poprawić przez dodanie nawozów organicznych.
Ogrody różnią się między sobą właśnie z powodu gleby. Powstała ona miliony lat temu w wyniku rozdrobnienia się skał podczas ruchów skorupy ziemskiej i dlatego skała, która znajduje się pod warstwą gleby, decyduje o jej rodzaju. Na przykład ze starszych skał magmowych, jak granit, oraz z piaskowca powstaje gleba lekko kwaśna, natomiast z wapnia i kredy — gleba alkaliczna (zasadowa).
Struktura wierzchniej warstwy gleby, tej którą uprawiamy w ogrodzie, zależy od wielkości i zwartości cząsteczek oraz istnienia lub braku w niej składników organicznych. Gleba gliniasta składa się z malutkich cząsteczek tak ściśle połączonych ze sobą, że wilgoć utrzymuje się w nich pomimo upalnej pogody. Taka gleba jest tłusta, pęka podczas suszy. Gleba piaszczysta składa się z cząsteczek większych niż gliniasta. Dobrze wysycha, szybko się nagrzewa, dlatego też mówi się, że jest ciepła. Niestety, granica pomiędzy dobrą, przepuszczalną glebą a zbyt szybko wysychającą jest płynna. Gleba, która wysycha zbyt szybko, jest jałowa, ponieważ wszystkie składniki odżywcze łatwo są w niej wypłukiwane. Najlepsza jest gleba o luźnej strukturze, trochę gliniasta, ale z niewielką przewagą piasku nad gliną, oraz z dużą ilością składników organicznych.
Nawóz organiczny dodany do gleby gliniastej czy piaszczystej bardzo poprawia jej strukturę oraz świetnie ją „odżywia”. Cząstki dobrze rozłożonego kompostu lub obornika związują cząstki piasku oraz rozdzielają cząstki gliny zwiększając aktywność bakterii glebowych. Pobudza to wzrost roślin. Najłatwiej sprawdzić żyzność gleby biorąc pełną garść i przesypując między palcami; dobra — powinna łatwo się skruszyć, być ciemnego koloru i mieć słodkawy zapach; nie może być lepiąca ani pylista.